The Dismemberment Plan

Emergency & I

[DeSoto; 26 października 1999]

Kiedy postanowiłam napisać o słynnym albumie Dismemberment Plan, wydawało mi się, że nie ma prostszego zadania. Przecież to jeden z najbardziej oczywistych „hype’ów” lansowanych przez serwisy zajmujące się muzyką niezależną, zarówno w Stanach, jak i w Polsce. Zresztą jeden z niewielu, do których nie miałam nigdy wcześniej wątpliwości. Ale niezliczona ilość wypitych kaw i herbat, przeczytanych książek, obejrzanych filmów i seriali świadczy o tym, że zawsze kiedy zabierałam się do pisania tego felietonu, poddawałam się, czując bezradność. Biorąc się do pracy nad tekstem, „wymiękałam”, próbując zrozumieć – czemu ta płyta jest genialna? Czemu tak bezdyskusyjnie przyjmuję to jako pewnik?

Research na temat „Emergency & I” wcale mi nie pomógł. Recenzje tego albumu to zwykle zbiór napisanych capslockiem zdań w trybie rozkazującym, które wydają się całkiem zabawne, ale nie przekazują żadnych treści merytorycznych. Nawet elaborat Pitchforka z okazji wydania winylowej reedycji nie wyczerpał tematu. Na flirty z mainstreamowym popem pozwalał sobie już i Beck, skomplikowane podziały rytmiczne to fajna sprawa, ale czy naprawdę daje się za to 10/10? Są też świetne teksty, przy których słuchacz w końcu nie ma wrażenia, że ich autor mentalnie zatrzymał się na poziomie swojej pierwszej miłości. Tylko że nie mnie oceniać warstwę literacką. A może nie ma o czym pisać – to czyste emocje, których nie da się zwerbalizować, używając racjonalnych argumentów?

Jednak zaczęłam się zastanawiać, w którym momencie swojej muzycznej drogi znalazłam D-Plan i czemu aż tak mnie zachwycił. Znałam już na pewno Shellac i gitarowe origami nie robiło na mnie specjalnego wrażenia. Z drugiej strony z wielkim wstydem próbowałam wyprzeć się popowej przeszłości – nie wypadało, by ktoś serio zainteresowany muzyką przyznawał się, że jego pierwszym „własnym” muzycznym odkryciem była Britney Spears, chyba że jako wyraz niesamowitego dystansu do siebie. Stąd rozwój mojej percepcji popu musiał poczekać parę lat, aż dojdę do wniosku, że hałasy, kakofonia i inne zespoły dźwięków, które nie uchodzą za przyjemne, to tylko bardzo mały fragment muzyki, która jest interesująca. Żeby do tego doszło, potrzebny był pomost między mainstreamowym popem a powiedzmy Fugazi. Tutaj swoją rolę odegrało owe „Emergency & I”.

Dismemberment Plan to jeden z niewielu zespołów, a może jedyny, który jest akceptowalny dla miłośników radiowych melodii, a któremu zarazem nie można zarzucić braków w kunszcie instrumentalistów. Do tego ich brzmienie nie ma ani krzty estetyki lo-fi – jest czyste, wręcz wypolerowane jak sztućce przed kolacją wigilijną. Stąd początkowe wrażenie banalności. Pod tą powłoczką kryje się jednak pulsujący niczym tętno maratończyka bas, gitarowe zawijańce i bezbłędna, chwytliwa melodia. Tak brzmi „A Life Of Possibilities” rozłożone na części pierwsze, ale przytłaczająco obłędny opener jest dopiero preludium tego, co usłyszymy w kolejnych utworach składających się na ten niezwykły album.

Zawsze intrygowało mnie – dlaczego pierwszym trackiem na albumie nie jest „Memory Machine”? Co ich podkusiło?! Nigdy nie zapomnę szoku, który przeżyłam, słysząc TO PRZEJŚCIE między numerem 1 i 2. DLACZEGOOOOO?!11111 Katharsis, czy nawet „katarasis”, jakby powiedziała moja niezbyt rozgarnięta classmate z liceum. To wręcz hitchcockowski suspens, który sprawia, że reszty „Emergency & I” słuchamy niczym oglądając „Szczęki” – nigdy nie wiadomo, kogo i gdzie zaatakuje rekin (czyt. hook), czy przeżyją, kto dotrwa do końca, kiedy wejdą napisy itd. Trudno zliczyć rozpruwające flaki momenty, w takim „I Love A Magician” jest ich tyle, co gwiazd w Galaktyce Andromedy.

Wymienienie jednym tchem wszelkich killerów D-Planu pędzących niczym Speedy Gonzales nie oznacza, że wszelkie wolniejsze utwory to wypełniacze. Nie uświadczymy co prawda muzyki do reklamowania pościeli czy nawet szczoteczek elektrycznych (chociaż?), feeling każdego kawałka sprawia wrażenie z deka neurotycznego. Przesączone melancholią „The City” wciąż buduje praca niezmordowanego perkusisty Joe Easleya, przez co piosenka nie jest płaska, ma skomplikowaną fakturę. Momentami płaczliwy głos Travisa Morrisona świetnie kontrastuje z technicznymi, wręcz math-rockowymi bębnami.

Żyroskop, fluktuacje, „Dzień świstaka” i bardzo dziwna okładka, o której trudno powiedzieć coś pozytywnego. „Emergency & I” to płyta nieszablonowa, pionierska, a jednocześnie potwornie przebojowa. Twór, który może zawrócić w głowie i sprawić, że zmienimy zupełnie swój sposób słuchania muzyki. 10.0? Może, ja tam nie wiem, byle skłoniło to do odsłuchu jak najwięcej ludzi.

• Tweetnij