Mogwai

Young Team

[Chemikal Underground; 1997]

Pod względem stylistycznym Mogwai zalicza się do najważniejszych przedstawicieli post-rocka, muzycznego nurtu w równej mierze czerpiącego z tradycji gitarowego grania, co tworzącego nową jakość z elementów muzyki elektronicznej, kameralnej, kraut-rocka lat 70., czy jazzu. Za początki gatunku zwykło uważać się dwie płyty Talk Talk z ich schyłkowego, najlepszego okresu: „Spirit Of Eden” (1988 rok) i „Laughing Stock” (1991 rok). A najważniejszym, definiującym cały gatunek albumem okazał się „Millions Now Living Will Never Die” chicagowskiej grupy Tortoise. W następnych latach post-rock rozrósł się jednak na wiele muzycznych podscen, w tym m.in. avant-popową (Stereolab, Pram czy Broadcast), kameralną odmianę reprezentowaną przede wszystkim przez Godspeed You Black Emperor! i inne zespoły nagrywające dla montrealskich wytwórni Kranky i Constellation, i elektroniczną utożsamianą głównie z Tarwater i Mouse On Mars. Taka różnorodność w ramach jednego gatunku świadczyła raczej o wyjątkowości wyżej wymienionych zespołów, niż chęci podpinania się pod jakąkolwiek z szufladek muzycznych. Na tym tle Mogwai można było zaliczyć do zespołów reprezentujących najbardziej gitarową i emocjonalną odmianę post-rocka. Z jednej strony wśród fascynacji muzycznych zespołu można było spostrzec odniesienia do amerykańskiej alternatywy w stylu Sonic Youth czy Slint, a z drugiej do brytyjskich wykonawców takich jak My Bloody Valentine i Spacemen 3. Co jednak najistotniejsze, Mogwai udało się przenieść powyższe wzorce w zupełnie nowe muzyczne wymiary.

Początki zespołu sięgają lat 1995-1996, kiedy to systematycznie przedstawiali kolejne single i EPki. Wśród nich znalazły się m.in. „Tuner / Lower”, wydany samodzielnie przez własną wytwórnię „Rock Action”, „New Paths To Helicon”, czy czteroutworowe „4 Satin”. Kompozycje z okresu wczesnej działalności grupy ujrzały światło dzienne na kompilacji zatytułowanej „Ten Rapid”. Następnie w tym samym, 1997 roku Mogwai przedstawili swoje największe dotychczasowe dzieło zatytułowane „Young Team”.

Ostatecznie na albumie pojawiło się dziesięć kompozycji, z których każda idealnie spełniała rolę elementu logicznej całości. Pod względem nastroju znaczną część „Young Team” wypełniają kompozycje surowe, spowite mrokiem, a jednocześnie oparte na hałaśliwych, momentami wręcz tnących partiach gitary Stuart’a Braithwaite’a i John’a Cummings’a. Do powyższej grupy należy zaliczyć przede wszystkim ponad jedenastominutowy, „Like Herod” z kapitalnym, przytłaczającym finałem, a także „Summer (Priority Version)” i powoli rozwijający się i narastający „Yes! I Am A Long Way From Home”. Uwagę przykuwają także spokojniejsze, bardziej rozmarzone fragmenty z „Tracy”, czy zdominowanym przez fortepian „A Cheery Wave From Stranded Youngsters” na czele. „With Portofolio” wyróżnia się przede wszystkim ze względu na coraz głośniejsze, gitarowe świsty dobiegające z prawego bądź lewego głośnika, generowane na tle delikatnego, zagranego na pianinie podkładu. Z odrobinę hipnotycznego stanu „wybawia” słuchacza jedyny w pełni śpiewany utwór. „R U Still In 2 It?” łączy w sobie wszelkie elementy, które powinny charakteryzować każdą wyjątkową, a zarazem melancholijną pieśń: wyróżniający się motyw przewodni, niebanalny tekst i narastające emocje. Warto także wspomnieć o „Katrien”, które poraża ze względu na niezwykłą dramaturgię, będącą efektem stopniowego nawarstwiania się dźwięków gitary i perkusji. Za najwspanialszy fragment należy jednak uznać kończący „Young Team”, szesnastominutowy „Mogwai Fear Satan”. Kompozycja wydaje się znakomitym podsumowaniem debiutu Szkotów z Glasgow. Spokojne, tkane przy pomocy gitar dźwięki przeplatają się w niebanalny sposób z momentami świdrującego hałasu. To powoduje, że można stawiać wyżej wymienioną kompozycję w jednym szeregu z najwspanialszymi instrumentalnymi utworami, jakie kiedykolwiek powstały.

Z perspektywy prawie 10 lat, „Young Team” jawi się jako najwybitniejsze obok „Millions Now Living Will Never Die” Tortoise i „Lift Your Skinny Fists Like Antennas To Heaven” Godspeed You Black Emperor! post-rockowe dzieło. O tym, że to bardzo ważna i wpływowa płyta świadczą także dokonania takich grup jak chociażby Explosions In The Sky, Mono, Migala, Moly, czy tysiąca innych, podobnych wykonawców. Charakterystyczne budowanie napięcia i nastrojowości kompozycyjnej, bazowanie na zasadzie cisza-hałas, czy wplatanie dźwięków fortepianu, wyżej wymienione zespoły z pewnością zaczerpnęły właśnie od Szkotów.

A o tym, że „Young Team” to także wyjątkowa muzyczna podróż dla słuchacza niech poświadczą następujące słowa:

„Słuchać Mogwai to jakby po przebudzeniu wyjrzeć przez okno by zaczerpnąć świeżego powietrza i nie zauważyć deszczu meteorytów do czasu, gdy jest już o wiele za późno”. („Melody Maker”)

• Tweetnij