Kazik, podziękuj Glińskiemu

Zdjęcie Kazik, podziękuj Glińskiemu

Ściągnięcie piosenki Kazika „Twój ból jest lepszy niż mój” z Listy Przebojów Trójki niespecjalnie mnie przejęło. W przeciwieństwie do krzyczących cenzura! jako lewak popieram instytucję cenzury, choć oczywiście w innym wydaniu: wolałbym, żeby cenzurowane były treści homo- i transfobiczne, seksistowskie, rasistowskie i klasistowskie.

W jeszcze mniejszym stopniu skłonny byłbym załamywać ręce nad zmianami w Trójce, bo śmieszą mnie raczej ci, którzy coś tak chwilowego i płynnego, jak stacja radiowa z jej programem, linią muzyczną, nastrojem, prowadzącymi i bazą słuchaczy, traktują jak monolit, który powinien trwać przez lata. Oczywiście szkoda, że struktura, na której od wczesnych lat 80. opierał się Program III Polskiego Radia została złamana akurat przez rząd PiS, ale ta struktura powinna zostać zburzona już ze dwie dekady temu. Trójka była radiem młodej, wielkomiejskiej inteligencji początku lat 80., która wkrótce wyewoluowała w coś w rodzaju klasy średniej. Tamte przemiany stanowią już historię i tak samo do historii powinno przejść radio, które stanowiło ich symboliczną reprezentację, a w jakimś stopniu pewnie też katalizator. Sentymenty są tyleż zrozumiałe, co mało pomocne w pogodzeniu się z tym, że Program III już dawno stał się skansenem, z którym należało się pożegnać.

Dlatego zamiast drzeć szaty o Trójkę wolałbym zwrócić uwagę na fakt, że Kazik Staszewski mógłby być wdzięczny dyrektorowi Tomaszowi Kowalczewskiemu i premierowi Piotrowi Glińskiemu, bo dzięki ich polityce kulturalnej znalazł się znów w centrum wydarzeń. Od dawna nie śledzę już Kazika i nie pamiętam, kiedy ostatni raz jakiś jego utwór zrobił taką furorę. A zwłaszcza utwór tak przeciętny muzycznie i tekstowo jak „Twój ból jest lepszy niż mój”, marny cień muzycznej satyry na polityków, którą artysta uprawiał z powodzeniem przez całe lata 90.

Jako nastolatek – jak wielu młodych mężczyzn w Polsce – miałem moment intensywnego słuchania Kazika. Pod koniec podstawówki, gdzieś pomiędzy 12 a 15 rokiem życia, kupowałem i pożyczałem kasety Kultu, Kazika i KnŻ, odtwarzałem je z komunijnego magnetofonu na cały regulator i znałem na pamięć wszystkie teksty. Być może to był zresztą najlepszy czas w twórczości Staszewskiego: wyszły wtedy jego solowe albumy „12 groszy” i „Melassa”, „Ostateczny krach systemu korporacji” Kultu, „Las Maquinas de la Muerte” KnŻ, a na deser jeszcze wspaniałe „A pudle?” El Dupy. Nieco później doszły jeszcze „Melodie Kurta Weilla”, „Piosenki Toma Waitsa”, „Czterdziesty Pierwszy” i „Los się musi odmienić” Kazika, „Salon Recreativo” i „Poligono Industrial” Kultu oraz „Występ” Kultu – płyty, które jeszcze budziły moje zainteresowanie, choć już raczej z przyzwyczajenia niż ekscytacji. Potem Kazika słuchałem już wyłącznie z kronikarskiego obowiązku, bez emocji i bez oczekiwań.

Wtedy, w drugiej połowie lat 90. i na początku następnej dekady Kazik awansował do ról moralnego autorytetu, „oficjalnego” idola młodzieży i dyżurnego komentatora życia politycznego; role te odgrywał oczywiście już wcześniej, ale to w tym okresie zdobył chyba największe uznanie i poważanie. Dla socjologów i dziennikarzy Kazik stał się rodzajem barometru, który miał wskazywać nastroje i przekonania młodych ludzi, albo sejsmografu zapowiadającego nadchodzące trzęsienia i poruszenia. Leszek Gnoiński napisał o nim książkę, a sam Kazik pisał felietony w „Wyborczej”.

Jakiś czas temu wróciłem do tych (i paru wcześniejszych) albumów Kazika, Kultu, KnŻ i El Dupy. Byłem ciekawy, co dziś mogę w nich usłyszeć. Przede wszystkim zdumiały mnie banalność, mielizna i chaotyczność poglądów Kazika, nie wspominając o całej masie głupot. Skrajny libertarianizm, któremu przyklasnąłby Janusz Korwin-Mikke, mizoginia i pogarda dla kobiet, ideał wolności sprowadzony do anarcho-konserwatywnej samowolki, święte prawo własności ponad wszystko, darwinizm społeczny poparty wyśmiewaniem się z klasy ludowej, tania wzniosłość i religijny bełkot – to miały być te przemyślenia uważnego i inteligentnego obserwatora polskiej rzeczywistości? Co w takim razie powiedzieć o tych dziennikarzach, redaktorach, krytykach i socjologach, którzy traktowali Kazikowe mądrości niemal jak prawdy objawione?

„Twój ból jest lepszy niż mój” pokazuje zresztą, że intelektualnie Kazik ani odrobinę się od tego czasu nie rozwinął – albo starannie to ukrywa. W tej piosence nie ma przecież nic ponad złość, że szefowi rządzącej partii wolno więcej niż Kazikowi, artyście polskiemu. Faktycznie to niesprawiedliwe, ale mocno ograniczone.

Ale drugie moje zaskoczenie dotyczyło samej muzyki: jak ona jest ciekawa, bogata, odważna i różnorodna na tych wszystkich płytach! Ogromna w tym zasługa nie tylko Kazika, lecz także jego współpracowników, od składu Kultu (Janusz Grudziński, Ireneusz Wereński, Krzysztof Banasik, Piotr Morawiec i Andrzej Szymańczak, zastąpiony później przez Tomasza Goehsa) i KnŻ (Adam Burzyński, Robert Friedrich zastąpiony później przez Olafa Deriglasoffa, Tomasz Goehs i Michał Kwiatkowski), poprzez gościnne występy na płytach tych zespołów m.in. Violetty Villas, DJ Feel-X, Janusza Zdunka, Sławomira Pietrzaka, Andrzeja Olejniczaka czy Dr. Yry, po solowe projekty Kazika, w których oprócz już wymienionych twórców udzielali się chociażby Jerzy Mazzoll, Tomasz Gwinciński, Edyta Bartosiewicz, Sławek Janicki, Jacek Majewski, Leszek Możdżer, Tomasz Glazik czy Andrzej Izdebski. Wielu z nich – i paru kolejnych – przewinęło się przez El Dupę i nieco późniejszego Buldoga.

Wymieniam te wszystkie postacie po to, by pokazać, że oprócz grona stałych współpracowników Kazik posiadał także szeroką sieć muzyków, których zapraszał do nagrań, z którymi występował i współtworzył mniej lub bardziej trwałe projekty. Przy czym byli to muzycy reprezentujący najróżniejsze gatunki i stylistyki, od punku, hardcore’u i metalu, poprzez yass i hip hop, po rejony bardziej popowe niż alternatywne, jak w przypadku Villas i Bartosiewicz – dwóch wokalistek, których głos wpłynął bardzo mocno na klimat płyt nagranych z ich skromnym przecież udziałem (swoją drogą, czy nie były to jedyne kobiety, jakie artysta zaprosił do twórczej kolaboracji?). Kazik był w stanie wciągnąć do wspólnej realizacji swoich pomysłów całą plejadę muzyków, w tym jednych z najciekawszych w tamtym okresie, jak Deriglasoff, Feel-X, Mazzoll czy Pietrzak.

Kazik był w latach 90. i później niesłychanie zdolnym, czujnym na nowe prądy i stylistyki muzykiem i organizatorem, który potrafił łączyć ze sobą najróżniejsze gatunki w mieszankę wybuchową. Potrafił włączać do wspólnej pracy twórczej muzyków różnej proweniencji, z różnych pokoleń i o odmiennych wrażliwościach. Razem z nimi nagrywał piosenki i albumy, które stanowiły w swoim czasie jedno z najodważniejszych połączeń między muzycznym mainstreamem a alternatywą. Umiał też sięgać po twórczość innych – nie tylko własnego ojca, lecz także Weilla i Waitsa – i przerabiać ją zgodnie z własną wizją. Dzięki temu był w stanie odcisnąć tak silne, oryginalne piętno na polskiej muzyce pierwszych dwóch dekad III RP. Produkcje Kultu od „Taty Kazika” do „Salonu Recreativo”, trzy pierwsze płyty Kazika na Żywo, wreszcie „12 groszy” i „Melassa” – to wszystko były albumy, których oddziaływanie pod względem muzycznym trudno przecenić (abstrahuję tutaj od wcześniejszej twórczości Kazika i Kultu, która wymagałaby osobnego omówienia).

Jednakże Kazik – komentator życia politycznego, Kazik – tekściarz i felietonista, Kazik – krytyk współczesnej kultury wypada dziś niesłychanie blado, a wręcz śmiesznie. Jest banalny, nudny, przewidywalny i całkowicie mieści się w głównym nurcie polskiej polityki, tym nurcie ultraliberalnym, który – jak zauważyła Małgorzata Jacyno – od lat wyznacza Korwin-Mikke, a cała reszta sceny politycznej podąża za nim. Kazik należał do koryfeuszy tego nurtu w kulturze i muzyce popularnej. Nic nie wskazuje na to, by miał dokonać pod tym względem jakichś przewartościowań, a strata Kazika ciągle rośnie. Dlatego lider Kultu mógłby być wdzięczny szefostwu Trójki i ministrowi kultury, dzięki któremu mógł znów na stare lata przywdziać nieco złachany strój kontestatora. Ale to korzyść doraźna, a patrząc na dotychczasowy dorobek Kazika, docenić trzeba przede wszystkim jego nietuzinkowy wkład muzyczno-organizacyjny. Nad przemyśleniami Kazika o polityce i społeczeństwie lepiej dla samego artysty byłoby spuścić zasłonę milczenia.

Xawery Stańczyk (18 maja 2020)

Dodaj komentarz

Komentarz:
Weryfikacja*:
 
captcha
 
Wybierz stronę: 1 2 3
Gość: Camell
[19 stycznia 2021]
Uuuu, odważne. Ale jednak chybione. I po cholerę określać swoje poglądy polityczne w tekście o muzyce? Przez to, widać, że stronnicze :>
Gość: Camel
[19 stycznia 2021]
Uuuu, odważne. Ale jednak chybione. I po cholerę określać swoje poglądy polityczne w tekście o muzyce? Przez to, widać, że stronnicze :>
Gość: Camel
[19 stycznia 2021]
Uuuu, odważne. Ale jednak chybione. I po cholerę określać swoje poglądy polityczne w tekście o muzyce? Przez to, widać, że stronnicze :>
Gość: Camel
[19 stycznia 2021]
Uuuu, odważne. Ale jednak chybione. I po cholerę określać swoje poglądy polityczne w tekście o muzyce? Przez to, widać, że stronnicze :>
Gość: gość
[25 maja 2020]
@gość (imposter)
Piszesz w ramach mojego nicku (copyright infringement :P), wyjaśniłem cię, więc się zasłaniasz, że prowo :)
It's a prank bro :)
Gość: gość
[25 maja 2020]
ja pierdole, przeciez wlasnie na tym polegał żarcik podszywającego się, że napisał "lecz". Wiesz gosciu, co to prowo, czy masz 73 lata?
Gość: rozklapciucha
[21 maja 2020]
ale mnie ztriggerował ten felieton, dawno takiego bełkotu nie czytałem
Gość: gość
[21 maja 2020]
Nie co za gość, tylko nie gaslightuj :)
Gość: jprdl
[21 maja 2020]
jezu co za gość
Gość: gość
[21 maja 2020]
@gość

"Nudzę się, lecz mam bardzo smutne życie."

Ej ej, nie mam takiego bicia, nie podszywaj się pode mnie, dopisałeś sobie "gość" w podpis, i piszesz za mnie, i to nieudolnie.

Pomogę ci - spójnik "lecz" stosujemy gdy jest przeciewieństwo, czyli na przykład:

"Udaję szczęśliwego, lecz mam bardzo smutne życie"
"Piszę, że jest w porządku, lecz mam bardzo smutne życie"

W tym co napisałeś, zarówno nudzenie się jak i posiadanie smutnego życia jest raczej wyrażeniem pejoratywnym, więc powinieneś napisać "Nudzę się, I mam bardzo smutne życie".

Więc wpisałeś sobie mój podpis i piszesz za mnie, lecz jeszcze musisz nieco popracować, nice try :)
Gość: gość
[21 maja 2020]
Nudzę się, lecz mam bardzo smutne życie.
Gość: gość
[20 maja 2020]
Cóż, kwarantanna nie radość :)
Gość: jan brun
[20 maja 2020]
albo się nudzisz, albo masz bardzo smutne życie, @gościu, że tak dogłębnie analizujesz komcionautów
Gość: gość
[20 maja 2020]
@krun

Ooo, powiedziałeś o lewackiej piczy, już cię użytkownik wypok zaklasyfikował. Fascynujący jest prosty tok myślenia niektórych, ironią, że ten wątek właśnie porusza takie klasyfikowanie (oczywiście innych, nie siebie), a tu proszę :)
Gość: wypok
[20 maja 2020]
krun
tomash

wykop tam ---->>>>
Gość: tomash
[20 maja 2020]
XAWERY XDDDDD
Gość: krun
[20 maja 2020]
Oj, wynurzenia jakiejś lewackiej piczy. Śmieszne.
Gość: gość
[19 maja 2020]
Jeśli mają pisać o tym, że politycy powinni inspirować się Godspeedem (halo, jeśli idzie o hipokryzję już dawno się inspirują), już lepiej niech nic nie piszą.

Gość: M
[19 maja 2020]
"w sumie już witryna padła - jest, lecz nie ma aktualizacj"

Ciągle liczę na to, że przygotowują podsumowanie dekady (zazwyczaj jakoś na wakacje wychodziły), ale to chyba raczej moja wrodzona naiwność.
Gość: gość
[19 maja 2020]
@ddd

Czyli umówmy się, że z randomowych składników (random punk drums, random punk guitar, random punk bass) powstaje generyczny kawałek.

U Zappy czy Beefhearta oczywiście jest twóczość skomponowana według założeń, lecz w efekcie powstaje dla słuchacza cuś będące nieogarniętą muzyką.

O hipsterach jest tekst, że trzeba mieć dużo pieniędzy, żeby wyglądać jak żebrak. U Zappy trzeba mieć niezły łeb, żeby powstał takie nieogar :)
Gość: ddd
[19 maja 2020]
@gość

Może być i generyczność (dobra uwaga!), może i (w tym przypadku) randomowość. Sorry, ale podkład do tego kawałka mógłby pojawić się równie dobrze na ostatniej płycie Kultu, i przedostatniej, i jeszcze wcześniejszej. A jakiś inny podkład z poprzednich wydawnictw - tutaj. Chodzi o to, że ta muzyka sprawia wrażenie, jakby powstała ot tak, do wykorzystania kiedykolwiek w odpowiednim kontekście. Kazimierz po prostu wyciągnął sobie pierwszy lepszy pattern, który nastrojem pasował do tekstu.

Natomiast nie nazwałbym za cholerę randomowymi kawałków Zappy czy Beefharta, owszem - te zmiany od czapy są zaskakujące, ale tam nie było przypadkowości. A nawet jeśli była, to zamierzona. Czyli taka... nierandomowa ;)

Mam nadzieję, że choć trochę wyjaśniłem :)
Gość: gość
[19 maja 2020]
@ddd

Randomowość oznacza losowość. To co napisałeś/aś, nie ma nic wspólnego z losowością, wręcz przeciwnie. Lepsze określenie to generyczność, muzyka stworzona wedle procedury, basic punk generator, basic rock generator, basic political rock generator.

Muzyka Kukiza i Kazika nie jest randomowa, jest celowo wymierzona w takie klimaty w jakie ma być (nie, że oni tak mają pisać, tylko, że piszą w taki sposób, nie ma tu przypadku).

Randomowy był Frank Zappa, Captain Beefhart, czy nawet Pavement, gdzie nagle z dupy masz jakiś fragment, zespół brzmi tak, że nie wie czego chce i co robi, zmienia zdanie co kilka minut. U K&K jest właśnie generyczność, od linijki, generyczny polo punkowy kawałek, prosto z lat 80 :)

Pozostała część twojego wpisu - zgadzam się
Gość: ddd
[19 maja 2020]
@gość

A proszę bardzo - chodzi o muzykę brzmiącą, jakby została stworzona przez generator melodii według ogólnych założeń - ma być wściekle/wzruszająco/zabawnie/cokolwiek tu podstawisz. Czyli średniactwo, bez dobrych melodii, bez pomysłów aranżacyjnych, bez jakichkolwiek nieoczywistości.

Tak brzmi ten kawałek i tak brzmią prawie wszystkie kawałki Kazika od lat ("ma brzmieć jak Kult/Kazik"). Tak brzmi Kukiz, gdy sam bierze się za pisanie muzyki ("Virus_sLd" jest najlepszym przykłądem) i jakieś tysiące wykonawców, których piosenki lecą na co dzień w radiu, na playlistach itd.

Co do efektu Streisand, to jest to tak oczywiste, że nie ma sensu tego poruszać. Taka była przecież główna myśl tego felietonu. Mnie chodzi o samo działanie kierownictwa stacji - skurwysyństwem jest i tępa cenzura, i późniejsze rzucanie dookoła błotem, żeby ukryć prawdziwe intencje.
Gość: gość
[19 maja 2020]
@sadiohed i rigur ros

Nieporadność, fakt :)

Oj już jechanego, raz o nim napisałem, że wyznaje naiwną lewicowość w stylu, o którym użytkownik "dramat" napisał "studenci pierwszego roku socjologii, którzy po wstępie do filozofii czują że przywołują ducha Szkoły Frankfurckiej"

Obecnie niekiedy mają git recenzje (w sumie już witryna padła - jest, lecz nie ma aktualizacj), lecz w większości są zwyczajnie nudne. amfootball uwielbiam, nawet widziałem ich live (tak, chwalę się), lecz recka so so.

Starszy porcys oscylował w okolicach okropieństwo <-> mistrzostwo, obecny oscyluje w okolicach (imho of kors) takie sobie <-> takie sobie + studentcore'owe ideolo, bo moda (na hipokryzję)
Gość: sadiohed i rigur ros
[19 maja 2020]
@gość
a fakt, z maseckim go połączyłem, lol

no to raczej nieporadność
nawet ostatnio szło znaleźć sensowne teksty: recenzja american football tak jechanego przez ciebie wycisło to w zasadzie "stary dobry porcys".
Wybierz stronę: 1 2 3

Polecamy

statystyka

Przeczytaj także